De verkiezingsprogramma's in Amsterdam: weinig divers
De gemeenteraadsverkiezingen staan voor de deur. Wat willen de politieke partijen voor de horeca en (horeca-)ondernemers in Amsterdam? Wat valt er te kiezen?
Voor wat betreft horeca, hotels en toerisme zijn alle partijen het opvallend vaak met elkaar eens. Een soort van monocultuur van partijprogramma's zeg maar. Alle partijen zetten in op het bewerkstelligen van diversiteit in het winkel- en horeca-aanbod in Amsterdam en willen het ingezette beleid voortzetten. Dat geldt ook voor de hotelstop in de binnenstad en het terugdringen van de vakantieverhuur van woningen. Opvallend is ook dat alle partijen de toeristenbelasting willen verhogen en willen uitbreiden naar de toeristen op schepen die Amsterdam aandoen. Alleen de percentages wijken (in geringe mate) af. Veel partijen willen de reclamebelasting weer invoeren en de uitbreiding van horeca beperken.
Valt er dan niets te kiezen? De verschillen zitten in nuances. Zo willen alle partijen meer ruimte voor de fietsers en voetgangers, maar willen vooral de 'groene' partijen de binnenstad autovrij maken en het aantal parkeerplaatsen in de stad verminderen terwijl de overige partijen eerder inzetten op autoluw door onder andere het realiseren van parkeergarages. Voorts bestaat er verschil in de ambities voor wat betreft het organiseren van (sport) evenementen en het het werven van internationale bedrijven.
Alle partijen zijn vervolgens wel weer eensgezind voor wat betreft de toeristenbussen: die moeten de binnenstad uit. Ook zijn alle partijen het er over eens dat moet worden ingezet op een schonere stad. Handhaving wordt daarbij ook nog belangrijker gemaakt. Ook vanwege de inzet op het voorkomen van geluidsoverlast.
Een aantal jaren geleden zetten de politieke partijen vanwege de economische crisis in op het stimuleren van de horeca en het toerisme. Dit is zodanig succesvol gebleken dat alle partijen van mening zijn dat grenzen van wat de stad hieromtrent aan kan inmiddels zijn bereikt en dat moet worden ingegrepen. De titels van de partijprogramma's zijn hier ook duidelijk in: 'Amsterdam van Amsterdammers' (SP), 'Thuis in Amsterdam' (PvdA) en 'Geef mij maar Amsterdam!' (CDA). Alle partijen willen de stroom aan toeristen beteugelen en Amsterdam aantrekkelijk houden voor de Amsterdammers zelf.
Wat de uitkomst van de verkiezingen ook zal zijn: de partijen lijken op deze onderwerpen snel tot overeenstemming te kunnen komen.
Er zitten echter wel een paar juridische addertjes onder het gras: het is nog steeds de vraag of het beleid om de diversiteit in het winkelaanbod in het centrum van Amsterdam te bewerkstelligen juridisch stand zal houden. De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State zal zich nog buigen over de houdbaarheid van het voorbereidingsbesluit '1012'. Dit mede in het licht van het Europees recht. Op 30 januari 2018 heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie (Hof) naar aanleiding van prejudiciële vragen van de Afdeling namelijk een belangrijk arrest gewezen over de toepassing van de Dienstenrichtlijn bij bestemmingsplannen met regels over detailhandel (Casus Appingedam, ECLI:NL:RVS:2016:75).
Het Hof aangegeven dat het voor gemeenten in beginsel toelaatbaar is om territoriale beperkingen te stellen aan de vestiging van bepaalde type diensten, maar dan moeten deze beperkingen wel goed worden gemotiveerd. De beperkingen met betrekking tot het vestigen van detailhandel mogen niet discriminerend te zijn, moeten noodzakelijk zijn en evenredig. De noodzaak en evenredigheid zien met name op het behouden van een goed woon- en leefklimaat.
Het wordt spannend of het beleid en de regels van de gemeente Amsterdam om de diversiteit in het winkelaanbod te bewerkstelligen en het woon- en leefklimaat te beschermen bij de Raad van State stand gaan houden. Dit ook omdat deze inmiddels in het voorontwerpbestemmingsplan 'Winkeldiversiteit Centrum' zijn opgenomen.
Zet de Raad van State een streep door het beleid en het voorbereidingsbesluit, dan zullen de politieke partijen hun eensgezindheid op dit gebied moeten heroverwegen. Dan wordt de vraag actueel hoe de collectieve politieke wens om Amsterdam weer leefbaar te maken voor Amsterdammers dan kan worden gerealiseerd. In ieder geval staat vast dat ook het lokale bestuur steeds meer rekening moet houden met het internationale recht. Is Amsterdam van de Amsterdammer of van de Europeaan?