Wet Arbeid Vreemdelingen

Veel horecaondernemers worden vroeg of laat geconfronteerd met de Wet Arbeid Vreemdelingen. Deze wet regelt -kort gezegd- wanneer een vreemdeling (niet onderdaan van de Europese Unie, behoudens Roemenen en Bulgaren) hier werk mogen verrichten. In beginsel is hiervoor een zogenaamde tewerkstellingsvergunning vereist.

De wet legt verschillende verplichtingen op aan werkgevers. Zo dient de feitelijke werkgever te beschikken over een tewerkstellingsvergunning, maar ook andere werkgevers, bijvoorbeeld in het geval van het inhuren via een derde bedrijf van bijvoorbeeld schoonmakers, dienen aan bepaalde verplichtingen te voldoen, zoals het beschikken over een kopie van het identiteitsbewijs van de vreemdeling.

Omdat niet alleen de wetgeving erg streng is, maar ook de jurisprudentie van de rechtbanken en de Raad van State hierover, is het van groot belang voldoende doordrongen te zijn van de reikwijdte van deze wetgeving.

Zo is niet alleen degene die een vreemdeling in dienst neemt, als medewerker in de bediening, de keuken of ten behoeve van de schoonmaak, aan te merken als werkgever in de zin van deze wet, maar ook degene die een bedrijf inhuurt om dit personeel aan te leveren. Ook iemand die bijvoorbeeld een aannemer inhuurt om zijn huis op te laten knappen  is  - indien deze aannemer niet beschikt over eventueel vereiste tewerkstellingsvergunningen -  aanspreekbaar als werkgever en kan beboet worden.

Het is dus voor de kwalificatie als werkgever in de zin van de Wet Arbeid Vreemdelingen niet noodzakelijk dat er sprake is van een gezagsverhouding, het geven van directe aanwijzingen, een contract of zelfs van het uitbetalen van loon.

Ter illustratie: tot aan het Hof van de rechten van de mens is door het Financieel Dagblad geprocedeerd vanwege enorme boetes die opgelegd waren vanwege het feit dat het Financieel Dagblad de distributie had uitbesteed aan een derde bedrijf dat in een aantal gevallen bleek te werken met krantenbezorgers zonder tewerkstellingsvergunning, daar waar die wel nodig was.

Het gebeurt dan ook regelmatig dat horecaondernemers geconfronteerd worden met aanzienlijke boetes op grond van deze wet. Aangezien die boetes voor een rechtspersoon gefixeerd zijn op een bedrag van € 8.000,00 per waargenomen overtreding (en per vreemdeling) kan dit al snel oplopen.

Veel ondernemers voeren tegen dergelijke boetes argumenten aan in de categorie “ik wist niet dat een tewerkstellingsvergunning nodig was”, “ik ging ervan uit dat het schoonmaakbedrijf voor deze vergunningen zorg diende te dragen” of “ik betaal wel alle sociaal premies en dergelijke”. Al dit soort argumenten zijn niet of nauwelijks relevant. Ook al worden alle sociale afdrachten betaald, beschikt iemand over een sofi-nummer en een paspoort, maar ontbreekt de tewerkstellingsvergunning dan is er nog steeds sprake van aansprakelijkheid. Ook als er dus een derde bedrijf in het spel is ontslaat dat degene die dit bedrijf heeft ingehuurd niet van aansprakelijkheid op grond van de Wet Arbeid Vreemdelingen. Bovendien ligt er een hoge inspanningsverplichting op werkgevers. Zelfs als er sprake is van een vals identiteitsbewijs en/of een valse vergunning betekent dit nog niet dat er geen sprake kan zijn van het opleggen van een boete.

Let op, ook wanneer er sprake is van verschillende vestigingen van een ondernemer en een vreemdeling beschikt wel over een tewerkstellingsvergunning om te mogen werken in restaurant A, maar wordt werkend aangetroffen in restaurant B, dan kan dit beteken dat er sprake is van het ontbreken van de juiste tewerkstellingsvergunning en dus van een beboetbaar feit.

Kort en goed, horecaondernemers doen er goed aan:

• Kennis te nemen van deze wetgeving en de verplichtingen die zij op grond daarvan hebben;
• Er zorg voor te dragen dat zij - voor zover mogelijk - zelf voldoen aan al deze verplichtingen door bij het in dienst nemen van vreemdelingen altijd na te gaan of een tewerkstellingsvergunning vereist en aanwezig is;
• In geval een tewerkstellingsvergunning vereist is een vreemdeling nimmer te laten werken voordat deze vergunning daadwerkelijk is verkregen;
• Indien een derde bedrijf wordt ingehuurd dat werkt met personen die een tewerkstellingsvergunning nodig hebben, te zorgen dat zij een kopie van het identiteitsbewijs en van deze vergunning in hun bezit krijgen en houden;
• In het afsluiten van contracten met derde partijen altijd een clausule op te nemen waarin is opgenomen dat het derde bedrijf garandeert dat er niet gewerkt zal worden met vreemdelingen zonder dat zij beschikken over een tewerkstellingsvergunning en ook af te spreken dat eventuele boetes voor het niet nakomen van deze verplichting voor rekening van een derde partij komen.

Recente ontwikkeling

Vanaf 1 januari 2013 worden overtredingen van de arbeidsregelingen strenger bestraft. Als u een overtreding begaat, krijgt u een boete. Dat is nu ook al zo. De maximum boetes voor de arbeidsregelingen worden per 1 januari 2013 verhoogd naar € 78.000. De boetenormbedragen worden ook verhoogd. Het boetenormbedrag voor overtredingen van de Wet arbeid vreemdelingen, dit was € 8.000.Bij een tweede overtreding wordt de boete 200% en bij een derde overtreding zelfs 300%. Daarnaast zal de Inspectie SZW bij herhaling van dezelfde of een soortgelijke overtreding een waarschuwing geven tot preventieve stillegging.