brandveiligheid

De brandveiligheidseisen voor (horeca)panden en het gebruik van dergelijke panden zijn opgenomen in het Bouwbesluit 2012.


Eigenaren en gebruikers van een gebouw zijn verantwoordelijk voor de brandveiligheid. Voor brandpreventie gelden landelijke regels. Deze staan in het Bouwbesluit 2012.

Het Bouwbesluit 2012 geeft, afgestemd op het gewenste en voorgenomen gebruik van een pand, voorschriften over de bouwkundige aspecten, zoals de hoeveelheid vluchtroutes en de compartimentering van een pand.

Degene die een pand bouwt is in eerste instantie verantwoordelijk voor het opgeven van het juiste gebruik en het naleven van de juiste set voorschriften.  De voorschriften voor het gebruik van het pand conform de juiste functie zijn opgenomen in dit Bouwbesluit 2012. Het Bouwbesluit 2012 geeft ook regels voor de situatie wanneer de functie en het gebruik van een gebouw wijzigen en wat dan het rechtens aan te houden niveau is voor de van toepassing zijnde voorschriften.

Gebruiksvergunning in veel gevallen niet meer nodig
Op 1 november 2008 is het zogenaamde Besluit brandveilig gebruik bouwwerken (Gebruiksbesluit) in werking getreden. Dit besluit is later opgegaan in het Bouwbesluit 2012. Hierin zijn landelijk uniforme regels vastgelegd over het brandveilig gebruik van bouwwerken en gebouwen. Gemeenten mogen niet langer in hun bouwverordening zelf brandveiligheidregelgeving opstellen, maar moeten zich conformeren aan deze landelijke wetgeving.

Tevens is met de inwerkingtreding van het Gebruiksbesluit, dat is opgegaan in het Bouwbesluit 2012, de figuur van de gebruiksvergunning voor circa 80% van de gevallen komen te vervallen. Op dit moment is alleen nog een gebruiksvergunning nodig voor, kort gezegd, panden waarin bedrijfsmatig of in het kader van zorg nachtverblijf wordt verschaft aan tien of meer personen of aan panden die gebruikt worden voor dagverblijf aan meer dan tien personen jonger dan twaalf jaar of meer dan tien lichamelijk of verstandelijk gehandicapte personen (al mogen gemeenten deze aantallen wel zelf naar boven of beneden bijstellen).

Met andere woorden; de gebruiksvergunning is met name nog vereist voor hotels, pensions, scholen, kinderopvang en zorginstellingen.

Dat betekent dat verreweg de meeste horecagelegenheden geen gebruiksvergunning nodig hebben. Wel zijn deze, indien er meer dan vijftig personen gelijktijdig aanwezig kunnen zijn, verplicht een zogenaamde gebruiksmelding te doen.

In de gebruiksmelding wordt aan de desbetreffende gemeente aangegeven dat het pand in gebruik zal worden genomen en voor hoeveel personen en op welke wijze dit zal geschieden. De gemeente heeft dan vier weken de tijd om te reageren op de gebruiksmelding. In die tijd kan de gemeente bijvoorbeeld een controle uitoefenen om te bezien in hoeverre aan de eisen uit het Bouwbesluit 2012 wordt voldaan. Overigens blijft de gemeente ook na deze vier weken termijn bevoegd om dergelijke controles uit te oefenen. Ook is de gemeente bevoegd de voorschriften uit het Bouwbesluit 2012 rechtstreeks te handhaven en nadere voorwaarden op te leggen aan het gebruik, indien zij meent dat dit uit het oogpunt van de brandveiligheid noodzakelijk is. De gebruiksmelding en gebruiksvergunning zijn dus geregeld in het Bouwbesluit 2012.

Regels brandveiligheid

In het Bouwbesluit staan in algemene zin regels over:

  • De bereikbaarheid voor hulpverleningsdiensten via een brandweeringang, brandweerlift en/of verbindingsweg;
  • Het vluchten bij brand met een ontruimingsplan en vluchtroutes;
  • Het beperken van uitbreiding van brand en rook door onbrandbare of brandvertragende materialen te gebruiken;
  • Het bestrijden van brand met blusmiddelen als brandslanghaspels, blustoestellen en automatische brandblusinstallaties;
  • Het voorkomen van brand door middel van brandpreventie.

Oude gebruiksvergunning geldt als gebruiksmelding
Voor ondernemers die al over een gebruiksvergunning beschikten voor 1 november 2008 geldt deze gebruiksvergunning van rechtswege als een gebruiksmelding. Let wel op; de gebruiksvergunning zoals die bestond geldt in zijn geheel als gebruiksmelding. Dus ook in het geval er aan de oude gebruiksvergunning bijvoorbeeld beperkingen waren verbonden ten aanzien van het maximaal aantal personen, dan is deze gebruiksbeperking ook bij de gebruiksmelding gedaan. Bent u van mening dat u op grond van de nieuwe regelgeving meer personen  binnen zou mogen hebben, dan dient u een aangepaste gebruiksmelding te doen danwel een verzoek tot het wijzigen van de voorwaarden bij de gebruiksmelding. Indien het gebruik van het pand is gewijzigd dient eveneens te worden beoordeeld of er een nieuwe melding moet worden gedaan.

Gebruiksvergunning/gebruiksmelding rust op pand
Zowel de gebruiksvergunning als de gebruiksmelding zijn zaakgebonden. Dat wil zeggen dat een nieuwe gebruiker die de oude wijze van gebruik voortzet niet opnieuw een melding hoeft te doen of een vergunning hoeft aan te vragen. Let wel op; indien het gaat om een gewijzigd gebruik of om aanpassingen in het gebruik van een pand, dan dient wel een nieuwe melding gedaan te worden of vergunning aangevraagd te worden. Dit geldt ook als het pand wordt verbouwd.

Bestaande gebruiksvergunningen voor bijvoorbeeld hotels of pensions hoeven bij overname dus niet opnieuw aangevraagd te worden (mits het gebruik ongewijzigd blijft) maar kunnen overgeschreven worden op naam van de nieuwe gebruiker/exploitant. Hiervoor kan een  verzoek worden ingediend bij de gemeente.

Met de komst van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht is de gebruiksvergunning de omgevingsvergunning voor brandveilig gebruik geworden met een behandeltijd van 26 weken. 

Gelijkwaardige oplossingen voor brandveiligheid
Indien er twijfel bestaat over de uitleg van de voorschriften van het Bouwbesluit 2012, dan kan het raadzaam zijn een brandveiligheidsdeskundige in te huren. Het Bouwbesluit 2012 biedt namelijk expliciet de mogelijkheid om op een andere manier dan is voorgeschreven aan de brandveiligheidseisen te voldoen.

Het is dan wel de ondernemer die naar genoegen van de gemeente aannemelijk zal moeten maken dat de situatie zoals die bij hem bestaat even brandveilig is als in de situatie waarin de voorschriften van het Bouwbesluit 2012 één op één worden toegepast. Desalniettemin kan de zogenaamde gelijkwaardigheid in sommige gevallen uitkomst bieden. Denk daarbij met name aan bijzondere of afwijkende situaties of grote, multifunctionele panden. Maar ook bij kleinere horecazaken kan zich de situatie voordoen dat de bestaande situatie even brandveilig is als de situatie zoals beschreven in het Bouwbesluit 2012.

Gebruiksmelding via het omgevingsloket

Een gebruiksmelding kan worden ingediend via Omgevingsloket online. De gebruiksmelding kan gelijktijdig met een eventuele aanvraag omgevingsvergunning voor andere (bouw) activiteiten worden ingediend.