Amsterdam Centrum: per direct slot op toeristische winkels en attracties
Centrum Amsterdam: voorbereidingsbesluit voor een divers winkelaanbod
Zojuist is bekend gemaakt dat het stadsdeel Centrum Amsterdam per direct een voorbereidingsbesluit heeft laten ingaan voor een divers winkel- en voorzieningenaanbod.
Amsterdam staat per direct in het centrum geen nieuwe winkels meer toe waarvan het aanbod (naar haar oordeel) te veel op toeristen is gericht. Voorbeelden hiervan zijn ticketshops, fietsverhuurbedrijven en attracties. Ook beperkt het stadsbestuur het aantal winkels dat eten voor directe consumptie verkoopt zoals ijs en andere zoetigheden inclusief zogenaamde "mengformules".
Waarom dit besluit?
Naar het oordeel van de gemeente neemt het aantal toeristen en dagjesmensen in de binnenstad van Amsterdam toe. In panden met de bestemming detailhandel verschijnen daardoor steeds meer winkels die zich eenzijdig richten op bezoekers. Naar het oordeel van de gemeente Amsterdam is sprake is van een verschraling van het winkelaanbod en een afname van de leefbaarheid voor bewoners.
Wat houdt een voorbereidingsbesluit in?
Een voorbereidingsbesluit is een instrument uit de Wet ruimtelijke ordening dat vooruitloopt op een nieuw op te stellen bestemmingsplan. In dit geval geeft de gemeente aan hierop te willen anticiperen, maar lijkt zij ook (tegenstrijdig daaraan) aan te geven vooralsnog geen nieuw bestemmingsplan te zullen opstellen.
Waar geldt het verbod?
De beperking geldt voor het postcodegebied 1012 en circa veertig winkelstraten die aan dit gebied grenzen. De definitieve aanpassingen aan het bestemmingsplan worden verwacht in de loop van 2018.
Wat voor soort winkels betreft het?
De eerste categorie betreft winkels en voorzieningen waarvan kan worden vastgesteld dat ze zich alleen richten op toeristen en dagjesmensen. Daarbij wordt gelet op reclame-uiting, presentatie, assortiment en bedrijfsvoering. De tweede categorie betreft specifiek het product dat wordt aangeboden: etenswaren voor directe consumptie. Denk daarbij aan ijs en andere zoetigheden.
Nog specifieker: het voorbereidingsbesluit zet een slot op:
- Winkeltjes die zich richten op toeristen en dagjesmensen;
- consumentverzorgende dienstverlening die zich richt op toeristen en dagjesmensen;
- bijzondere voorzieningen die zich richten op toeristen en dagjesmensen;
- kantoren die zich richten op toeristen en dagjesmensen;
- winkels die eten verkopen dat wordt meegegeven om direct te consumeren; en
- mengformules bij winkels met een voedselwarenassortiment.
Gelet op deze ruime definitie zullen veel bedrijven zich afvragen of dit besluit ook op hun vestigings/uitbreidingsplannen ziet.
Wat gebeurt er met een winkel die leegstaat of aan het verbouwen is?
Het besluit gaat per direct in; dat betekent volgens de gemeente Amsterdam dat alleen winkels die al open waren mogen blijven bestaan. Nieuwe initiatieven worden niet toegestaan.
Let dus op bij nieuwe initiatieven
Nieuwe initiatieven tot bedrijfsvestiging dienen hiermee rekening te houden. Dit kunnen ook vergevorderde initiatieven zijn.
Geheime besluitvorming
Het voorbereidingsbesluit is vooraf niet aangekondigd. De voorafgaande besluitvorming was niet openbaar (maar: geheim). Hiermee werd voorkomen dat ongewenste ontwikkelingen zouden kunnen worden ontplooid (vlak) voordat dit voorbereidingsbesluit in werking trad.
Is dit besluit rechtsgeldig?
Partijen vragen zich af of een dergelijk voorbereidingsbesluit rechtsgeldig is. Hoewel de details van het voorbereidingsbesluit nog worden bestudeerd, lijkt de rechtsgeldigheid van dit besluit niet zonder meer gegeven.
Hoewel het besluit van de gemeente nog nader door Meester Advocaten zal worden bestudeerd valt op voorhand het volgende te melden. Ten eerste kan worden afgevraagd of de gemeente geen misbruik van bevoegdheid pleegt, door geen nieuw bestemmingsplan te willen vaststellen. Ook kan worden afgevraagd of de niet toegestane categorieën wel "ruimtelijk relevant" zijn; is het bijvoorbeeld ruimtelijk relevant dat een toerist een product veelal koopt dan wel een lokale klant? Niet alleen de nationale wet- en regelgeving maar ook de Europese normen (o.a. Dienstenrichtlijn) zouden hierbij nog wel eens een obstakel voor de gemeente kunnen vormen....
Nadere stukken met betrekking tot dit voorbereidingsbesluit vindt u hier.