Vergunningsvrij bouwen: extra vierkante meters horeca?
Op 1 november 2014 zijn de mogelijkheden om vergunningsvrij te bouwen verruimd. Onder andere zijn de mogelijkheden om een aanbouw of bijgebouw te bouwen verruimd. Tegenwoordig mag op een afstand van niet meer dan 4 meter (voorheen 2,5 meter) van het oorspronkelijk hoofdgebouw een bijbehorend bouwwerk of een uitbouw daarvan worden gerealiseerd met een hoogte van maximaal vijf meter (voorheen vier meter). Het bestemmingsplan staat aan het bouwen hiervan in beginsel niet in de weg.
Een andere belangrijke voorwaarde is dat het bij het oorspronkelijke hoofdgebouw behorende achtererfgebied als gevolg van het bijbehorende bouwwerk voor niet meer dan 50% bebouwd mag worden (ingeval het bebouwingsgebied kleiner of gelijk aan 100 m2 is).
Betekent dit nu dat bij elk hoofdgebouw, ongeacht de functie daarvan, een dergelijke aanbouw mag worden gerealiseerd? Geldt dit ook voor bijvoorbeeld horecabedrijven, die een uitbouw in de tuin zouden willen realiseren?
De wet heeft voor vergunningvrij bouwen geen onderscheid gemaakt tussen woningen en bedrijven, dus in beginsel gelden de mogelijkheden voor beide functies.
Echter kan het toch zo zijn dat in bepaalde gevallen niet vergunningvrij gebouw mag worden. Van belang daarbij is onder andere de voorwaarde dat in het achtererfgebied dient te worden gebouwd. De definitie van achtererfgebied luidt als volgt:
‘erf achter de lijn die het hoofdgebouw doorkruist op 1 m achter de voorkant en van daaruit evenwijdig loopt met het aangrenzend openbaar toegankelijk gebied, zonder het hoofdgebouw opnieuw te doorkruisen of in het erf achter het hoofdgebouw te komen’;
Vervolgens is de vraag wat onder ‘erf’ dient te worden verstaan: Deze definitie luidt:
‘al dan niet bebouwd perceel, of een gedeelte daarvan, dat direct is gelegen bij een hoofdgebouw en dat in feitelijk opzicht is ingericht ten dienste van het gebruik van dat gebouw, en, voor zover een bestemmingsplan of een beheersverordening van toepassing is, deze die inrichting niet verbieden’;
Deze definitie geeft vrij helder aan waar het om gaat. In de meeste gevallen zal een deel van een perceel bij een hoofdgebouw al snel gezien worden als erf. Een bebouwingsverbod op zichzelf lijkt in ieder geval niet voldoende om vergunningsvrij bouwen tegen te gaan. Slechts in bestemmingen zoals die gelden voor groen, natuur, bos, etc, is in veel gevallen sprake van een verbod op het gebruik als erf.
Wil een gemeente bouwen of bepaald gebruik van het achtererfgebied toch onmogelijk maken, bijvoorbeeld omdat dit gebied een bepaalde waarde vertegenwoordigd welke dient te worden beschermd, dan zijn daar op grond van jurisprudentie wel mogelijkheden voor. Zo heeft de Raad van State geoordeeld dat indien in het bestemmingsplan een bepaald gebied is aangewezen als ‘grond voor instandhouding van landschappelijke waarden’, deze niet als erf en derhalve ook niet als achtererfgebied kan worden aangemerkt. In dat geval kon er dan ook niet vergunningvrij worden gebouwd.
Tips
In veel gevallen zal er vergunningvrij gebouwd kunnen worden. Echter zal elke situatie anders zijn, en zal per geval bekeken moeten worden of er ook daadwerkelijk vergunningvrij gebouwd kan worden. Dat heeft onder andere te maken met de omvang van het te bouwen bouwwerk, de locatie ervan en de reeds aanwezige bebouwing.